ŞEREFE KARŞI İŞLENEN SUÇLAR
Hakaret suçu, bir kimsenin kişilik haklarını ihlal edecek derecede, gerek sözlü gerekse fiilli olarak yapılmış haksız hareketlerle ortaya çıkmaktadır. Bir kimsenin şeref, onur ve saygınlığına yönelik yapılan bu hareketin iki boyutu vardır. Birincisi, Türk Ceza Kanunu bakımından cezai bir suç olan Hakaret suçunu, diğer boyutu da kişilik haklarına yönelik olarak yapıldığından Özel hukuk alanındaki tazminat boyutudur.
Ceza Hukuku bakımından, TCK 125. Md göre,
“ ( 1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
(3) Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
(5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.”
Kanunun belirlediği çerçevede, hakaret fiiline maruz kalan müştekinin, iş bu haksız eylemin gerçekleştiği yer Cumhuriyet Savcılığına şikayet başvurusunu yapması gerekmektedir. Şikayete tabi suç olması sebebi ile, savcılık tarafından re’sen soruşturmaya tabi olmayacaktır.
Şayet hakaret suçu sosyal medya olarak belirlenen internet ortamında işlenmiş veya işlenmeye devam ediyor ise; 5651 sayılı internet ortamında yapılan yayınların düzenlemesi hakkında kanunun 8 ve 8/A maddeleri gereğince, hakaret içeren içeriklerin yayından kaldırılması talep edilebilir. Bu talep Sulh Ceza Hakimlikleri veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcılığından 24 saat içerisinde talep edilebilir. Bu sayede hakaret içeren içeriğin ulaşımı engellenecektir.
Hakaret suçunun diğer boyutu olan Tazminat hukukuna göre de; iş bu haksız harekete maruz kalan kişi iki tür tazminat talep edebilecektir. Kişilik haklarına, onur ve şerefine yönelik yapılan bu haksız hareket sonucunda maddi bir kayba uğramış ve bu kaybını belgelendirerek ispatlayabilmiş ise MADDİ TAZMİNAT, kişilik haklarına yönelik yapılan bu haksız hareket sebebiyle rencide edilerek şeref ve saygınlığı zarara uğramış ise MANEVİ TAZMİNAT talep edebilecektir. Maddi tazminat miktarı, maddi olarak belgelendirilen tutara göre belirlenirken, manevi tazminat miktarları, tarafların sosyal hayatta ki konum ve mevkileri, hakaret suçunun işlendiği yer ve duruma göre, her olaya göre farklı değerlendirilecektir. Hakaret suçundan dolayı tazmşnat talepleri Asliye Hukuk mahkemelerinin görev alanına girmektedir.
